โฉนดที่ดินมีกี่ประเภท แบบไหนจำนอง- ซื้อขายได้??

โฉนดที่ดินหรือเอกสารสิทธิที่ดินเป็นเอกสารสำคัญที่ใช้ยืนยันความเป็นเจ้าของที่ดิน และเป็นเอกสารในการซื้อขายเปลี่ยนมือ จำนอง หรือใช้ค้ำประกันฯลฯ ซึ่งมีอยู่มากมายหลายประเภท แต่วันนี้จะแนะนำเฉพาะโฉนดที่ดินหรือเอกสารสิทธิที่ดินที่สำคัญๆและนิยมใช้กันทั่วไป ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเอกสารสิทธิที่ออกหลังจากมีการใช้ประมวลกฎหมายที่ดินแล้ว(ตั้งแต่ 1 ธันวาคม 2497) 

เรามาดูกันค่ะว่าโฉนดประเภทไหนใช้ทำอะไรได้บ้าง และตกทอดถึงลูกหลานได้มั๊ย

ส.ค.1 (ใบแจ้งการครอบครองที่ดิน)

เป็นหลักฐานว่าผู้ครอบครองเป็นผู้แจ้งว่าตนครอบครองที่ดินแปลงใดอยู่ ไม่ใช่หนังสือแสดงสิทธิที่ดินเพราะไม่ใช่หลักฐานที่ทางราชการออกให้ เป็นแต่เพียงการแจ้งการครอบครองที่ดินของประชาชนเท่านั้น(ปัจจุบันไม่มีการแจ้ง ส.ค.1แล้ว)

ในอดีตผู้มีส.ค.1 มีสิทธินํามาขอออกโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทําประโยชน์(น.ส.3, น.ส.3 ก. หรือ น.ส.3 ข.)ได้ แต่ปัจจุบันทางการได้ประกาศยกเลิกใช้ ส.ค. 1 ทั่วประเทศ

แล้ว นั่นคือตั้งแต่วันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2553 เป็นต้นไป กรณีที่ผู้ครอบครอง ส.ค.1 ประสงค์จะยื่นคําขอออกโฉนด,น.ส.3 หรือ น.ส. 3 ก. จะต้องไปยื่นคําร้องต่อศาลยุติธรรมเท่านั้น

เนื่องจากส.ค.1 ไม่ใช่หนังสือแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน ดังนั้น ตามกฎหมายที่ดินจึงไม่สามารถจดทะเบียนโอนได้ แต่สามารถซื้อขายและโอนให้แก่กันได้  โดยการแสดงเจตนาสละการครอบครองพร้อมทั้งส่งมอบการครอบครองนั้นให้กับผู้รับโอน เพื่อเข้าครอบครองและทำประโยชน์ต่อไป (หากผู้มีชื่อตามส.ค.1 ถึงแก่ความตายที่ดินนั้นจะตกทอดแก่ทายาทผู้มีสิทธิรับมรดก)

น.ส.3, น.ส.3 ก. และ น.ส.3 ข.(หนังสือรับรองการทําประโยชน์)

มักเรียกกันว่า “น.ส.3” เป็นหนังสือที่พนักงานเจ้าหน้าที่ออกให้แก่ผู้ที่ทําประโยชน์ในที่ดินจนครบตามหลักเกณฑ์ของทางราชการ เป็นหนังสือสําคัญแสดงสิทธิในที่ดินซึ่งมีคุณค่าในการรับรองสิทธิมากกว่าใบจองหรือ ส.ค.1 

เมื่อมีหนังสือรับรองการทําประโยชน์แล้วสามารถทํานิติกรรมอะไรก็ได้ โดยชอบด้วยกฎหมายทั้งการซื้อขาย โอนกรรมสิทธิ์ จำนองหรือค้ำประกันเงินกู้ แต่การกู้เพื่อปลูกสร้างบ้านบนที่ดิน น.ส.3 นั้น ธนาคารที่ไม่รับก็มีเหมือนกัน

โฉนดที่ดิน/หนังสือกรรมสิทธิ์ห้องชุด(อ.ช.2)

โฉนดที่ดิน คือหนังสือสําคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดินซึ่งออกให้ตามประมวลกฎหมายที่ดินปัจจุบัน ส่วนหนังสือกรรมสิทธิ์ห้องชุดหรือ อ.ช.2 เป็นหนังสือหนังสือสำคัญที่ออกให้แก่เจ้าของห้องชุดเพื่อแสดงกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ส่วนบุคคลของคนๆนั้นและกรรมสิทธิ์ร่วมในทรัพย์ส่วนกลาง ซึ่งออกให้ตามกฎหมายอาคารชุด พ.ศ.2522

คนเป็นเจ้าของที่ดินหรือเจ้าของห้องชุด สามารถนำไปทำนิติกรรมต่างๆได้  ซื้อขายจำหน่ายจ่ายโอน จำนอง หรือขายฝาก โดยมีข้อแม้ว่าจะต้องนำเอกสารนี้ไปทำนิติกรรมจดทะเบียนต่อเจ้าพนักงานที่ดินทุกครั้ง